اگر در حال ساخت ویلا رویایی خود هستید، آب و هوای معتدل و مرطوب مطمئناً می‌تواند چالش‌هایی را ایجاد کند. به همین دلیل است که تیم طراحی باید با درک جهت گیری ویلا در اقلیم معتدل و مرطوب بتواند بهترین طرح را ایجاد کند. برای اینکه طراحی ویلا به درستی انجام شود، باید درک اولیه‌ای از جهت گیری خورشید داشته باشید. همچنین داشتن درک درست از میزان بارش، جهت باد و موارد دیگر باید در دستور کار طراحان قرار گیرند. در این بررسی به طور کامل در مورد جهت گیری ویلا در اقلیم معتدل و مرطوب صحبت می‌کنیم.
کجای ایران اقلیم معتدل و مرطوب دارد؟
مناطق نزدیک به سواحل دریای خزر با بارندگی زیاد، در زمره آب و هوای معتدل و مرطوب در ایران قرار دارند. این نواحی که بین سواحل جنوبی دریای خزر و رشته کوه‌های البرز قرار دارند، در تابستان هوای شرجی و در زمستان سرما را تجربه می‌کنند. هر چه بیشتر به سمت شرق حرکت کنیم، رطوبت و اعتدال هوا کمتر می‌شود. هر چه به غرب برویم، از رطوبت هوا کاسته می‌شود و وارد هوای معتدل و سرد می‌شویم.
در واقع کوه‌های البرز حد فاصل دو اقلیم اصلی هستند. از دیگر ویژگی‌های این اقلیم رطوبت زیاد و معتدل بودن دمای هوا است. دمای هوا در روزهای گرم تابستان معمولا بین 25 تا 30 درجه سانتی گراد و شب‌ها بین 20 تا 23 درجه سانتی گراد کاهش می‌یابد. در زمستان معمولاً دمای هوا کمی بیش از صفر درجه است و بارندگی به طور گسترده رخ می‌دهد. استان‌های مازندران و گیلان و شهرهایی مانند رشت، بابل، بابلسر و انزلی در این اقلیم قرار دارند.
اصول جهت گیری ویلا در اقلیم معتدل و مرطوب
خورشید، باد، باران، دما و رطوبت همگی بر لذت شما از زندگی در ویلا تاثیر می‌گذارند. بنابراین مهم است که در طراحی و ساخت ویلا به عوامل مختلف در جهت گیری توجه کنید:
آفتاب
در حالت ایده آل، ویلا شما در زمستان یا در آب و هوای خنک‌تر، نور زیادی را به شما می‌دهد اما در تابستان یا در آب وهوای گرمتر، آفتاب زیادی نمی‌تابد. دسترسی به خورشید تحت تأثیر جهت گیری ویلا، شیب زمین و موانعی مانند درختان و سایر ساختمان‌ها قرار دارد. وقتی به میزان آفتابی که سایت در زمان‌های مختلف روز در تابستان و زمستان می‌تابد نگاه می‌کنید، عوامل مختلفی را باید بررسی کنید. جهت گیری ویلا اطلاعات بیشتری در مورد موقعیت یک ویلا برای استفاده حداکثری از خورشید دارد.
بارش باران
میزان و شدت بارندگی و جهتی که می‌بارد، بر طراحی ویلا تأثیر می‌گذارد. ساختمان‌ها با پنجره‌های بزرگ و سقف‌های شیب‌دار عموماً برای مناطقی با بارندگی زیاد بهتر هستند. زهکشی خوب برای کاهش مشکلات پایداری زمین و رواناب آب طوفان در طول رویدادهای بارندگی زیاد مهم هستند. رطوبت می‌تواند باعث آسیب طولانی مدت به ویلای شما شود.
باد
جهت باد، قدرت و تغییرات فصلی بر ساختار و طراحی ویلا تأثیر می‌گذارند. قرار گرفتن در معرض باد ممکن است روی قرارگیری پنجره‌ها و درها تأثیر بگذارد. مشکلات آب و هوایی در مناطقی با باد شدید که آب را از شکاف‌ها و منافذ عبور می‌دهند، شرایط را بدتر خواهند کرد. باد همچنین بر لذت شما از زندگی در محوطه شما تأثیر می‌گذارد. جهت گیری ویلا اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی تأثیر باد بر طراحی دارد.
برف
اگر ملک شما در منطقه‌ای است که احتمال بارش برف سنگین وجود دارد، سقف شما و سایر قسمت‌های ویلایتان باید به اندازه کافی محکم باشند تا بتوانند با این بار مقابله کنند. بار برف می‌تواند بر میزان باربری عناصر ساختمانی اعم از ستون‌ها، تیرها و سقف ویلای شما تأثیر بگذارد. مهندس باید بار برف را در طراحی سازه‌ای بگنجاند. همچنین عدم جمع شدن برف روی سقف ویلا و امکان تخلیه سریع آن باید در طراحی معماری اعمال شود.
میکرو اقلیم
میکرواقلیم می‌تواند بر عملکرد انرژی ساختمان و انواع پوشش گیاهی قابل رشد تأثیر بگذارد. میکرواقلیم یک منطقه نیز تحت تأثیر توپوگرافی، ساختمان‌های مجاور، پوشش گیاهی، حجم‌های آبی (از جمله نهرهای کوچک) و شیب قرار می‌گیرد. همه اینها می‌توانند بر حرکت هوا، دما و دسترسی به خورشید تأثیر بگذارند.
ویلا خود را طوری طراحی کنید که به ریزاقلیم پاسخ دهد. به عنوان مثال، مکان شما ممکن است در یک منطقه آب و هوایی باشد که به عایق نسبتاً کمی نیاز داشته باشد. با این حال، سایت ساختمان شما ممکن است در معرض مناطق سرد جنوبی باشد و سایه زیادی را تجربه کند. بنابراین ممکن است ارزش داشته باشد که از عایق بیشتری برای برودت ویلای خود استفاده کنید.
عناصر مهم در جهت گیری ویلا در اقلیم معتدل و مرطوب
قبل از اینکه زمینی را برای ساخت ویلا بخرید، مهم است که جهت گیری ویلا با در نظر گرفتن موارد زیر لحاظ شوند:
1- تهویه
تهویه یکی از عوامل مهمی است که در طراحی ویلاها در اقلیم معتدل و مرطوب باید مورد توجه قرار گیرد. جریان هوا به ارائه یک اثر خنک کننده فیزیولوژیکی مستقیم کمک می‌کند. ویلاها باید به گونه‌ای قرار گیرند که تهویه متقاطع را تسهیل کنند. بادهای مورب بین 30 تا 120 درجه نسبت به دیوار می‌توانند تهویه متقاطع را ایجاد کنند. همچنین، پوشش گیاهی می‌تواند به ایجاد سایه و انحراف کمک کند. علاوه بر این، از فضاهای اتاق زیر شیروانی نیز می‌توان در تهویه استفاده کرد زیرا به کاهش گرمایش خورشیدی از طریق سقف کمک می‌کند.
2- سایه
برای افزایش تهویه متقاطع می‌توان بازشوها را در اندازه‌های بزرگتری طراحی کرد. اما در صورتی که بازشوها به درستی سایه نیندازند، باعث نفوذ مستقیم تابش خورشید به داخل ویلا خواهند شد. در صورتی که پنجره‌ها بدون سایه باشند، سطح شیشه باید به 15 درصد از سطح نما محدود شود. همچنین سیستم‌های سایبان نیز در چنین مواردی ضروری می‌شوند. دستگاه‌های سایبان برای راحتی بصری و حرارتی و همچنین برای به حداقل رساندن بارهای خنک کننده مکانیکی بسیار مهم هستند.
موثرترین روش ایجاد سایه می‌تواند سایه خارجی باشد زیرا به قطع نور مستقیم خورشید در طول فصل تابستان و اجازه ورود نور خورشید در زمستان به داخل ساختمان کمک می‌کند. جهت نما نیز باید در طراحی سیستم‌های سایبان خارجی در نظر گرفته شود زیرا در جهت شمال به حداقل یا بدون سایه نیاز است. همچنین سایه‌های خارجی در جهت جنوبی پس از مطالعه مسیر خورشید طراحی می‌شوند.
3- منظره
حفظ میکرو اقلیم هنگام طراحی در آب و هوای معتدل و مرطوب ضروری است زیرا می‌توان با طراحی منظره مناسب، گرمایش سطح ساختمان را به میزان قابل توجهی کاهش داد. همچنین می‌تواند به عنوان یک عایق برای محدود کردن صدا، ترافیک، خورشید و گرما عمل کند. دمای میکرو اقلیم را می‌توان در اطراف سازه و در سایت از طریق پدیده تبخیر و تعرق کاهش داد.
درختان برگریز به ایجاد سایه در طول فصل تابستان و همچنین تامین نور خورشید در فصل زمستان کمک می‌کنند. بنابراین می‌توان چنین درختانی را در ضلع جنوب غربی و غربی ویلا کاشت. علاوه بر این، درختان همیشه سبز هنگامی که در ضلع شمال غربی و شمالی سازه کاشته می‌شوند، می‌توانند به ایجاد سایه در طول سال کمک کنند.
4- فرم ساختمان
فرم ساختمان می‌تواند بر دسترسی خورشیدی، قرار گرفتن در معرض باد، میزان اتلاف گرما یا افزایش گرما از طریق نمای ویلا و همچنین الگوی جریان هوا در اطراف سازه تأثیر بگذارد. همه این موارد بر تهویه نیز تأثیر خواهند گذاشت. فشردگی سازه را می‌توان با کمک نسبت سطح به حجم (S/V) اندازه گیری کرد. اعتقاد بر این است که کمترین نسبت S/V از هندسه دایره‌ای پشتیبانی می‌کند. بنابراین، فرم دایره‌ای ساختمان در آب و هوای معتدل و مرطوب، بیشترین بازده انرژی را دارد.
5- جهت ساختمان
تکنیک طراحی غیرفعال خورشیدی، نور را بر جهت ساختمان قرار می‌دهد زیرا بر تابش خورشیدی، نور روز و باد تأثیر می‌گذارد. در آب و هوای معتدل و مرطوب جهت ویلاها باید در امتداد محورهای طولانی در جهت شرقی – غربی باشد. این محورها در نهایت طولانی‌ترین نما را در جهت شمال و جنوب به همراه یک دیوار کوتاه رو به جهت شرق و غرب قرار می‌دهند. هدف استفاده از حداکثر نور جنوب است. برای مثال، ساخت ویلا در شمال کشور می‌تواند به این صورت باشد که نمای جنوب رو به جنگل و نمای شمال رو به دریا طراحی شود.
6- چیدمان اتاق
اتاق در ضلع شرقی در ساعات صبح گرم است و اگر جرم حرارتی زیادی نداشته باشد، در بعد از ظهر خنک می‌شود. در حالی که اتاق‌های ضلع غربی صبح‌ها خنک‌تر هستند و در ساعات بعد از ظهر معمولاً گرم می‌شوند. اتاق‌هایی که به سمت شمال و همچنین به سمت جنوب گرایش دارند، در صورتی که دارای وسایل سایه زنی مناسب باشند، خنک می‌مانند.
اتاق خواب‌ها را می‌توان در ضلع شرقی ساختمان طراحی کرد، زیرا این سمت در عصرها خنک می‌ماند، در حالی که مکان‌های ذخیره سازی را می‌توان در ضلع غربی قرار داد. همچنین آشپزخانه باید در ضلع غربی قرار گیرد زیرا بیشتر در ساعات صبح و بعد از ظهر استفاده می‌شود. علاوه بر این، اتاق‌های اصلی نیز می‌توانند در ضلع شرقی یا غربی قرار گیرند. فضاهایی مانند آشپزخانه که گرم می شوند، باید از منطقه اصلی ساختمان جدا شوند.
7- سقف
راه حل کارآمد برای آب و هوای معتدل و مرطوب می‌تواند استفاده از سقف دوبل باشد. لایه داخلی سقف را می‌توان عایق بندی کرد و با سطح بالایی منعکس کننده تهیه نمود. دمای هوا در سطح داخلی باید حداکثر 4 درجه سانتی گراد باشد. هوایی که از سقف دوبل تخلیه می‌شود باید از ایوان عبور کند و نباید اجازه ورود به منطقه زندگی را داشته باشد.
8- دیوارهای سبز
یکی از راه حل‌های شگفت انگیز در آب و هوای معتدل و مرطوب، طراحی دیوارهای سبز است. این دیوارها به محافظت در برابر گرمای تابشی خورشید، کاهش تابش خیره کننده، جذب صدا، فیلتر کردن هوا، تثبیت ریزاقلیم، اثر تنظیم رطوبت کمک می‌کنند. اما انتخاب گونه‌های گیاهی باید با دقت انجام شود و از گیاهان با سیستم ریشه تهاجمی باید اجتناب گردد.
نکات مهم جهت گیری ویلا در اقلیم معتدل و مرطوب
در ادامه 9 تا از بهترین نکته‌ها برای طراحی ویلا وجود دارند که به شما در انتخاب جهت گیری مناسب کمک می‌کنند:
1- از تهویه مطبوع هوشمند استفاده کنید
برای غلبه بر هوای شرجی، یک دستگاه تهویه مطبوع قدیمی کار نخواهد کرد. اما این بدان معنا نیست که شما باید تمام کولرهای قدیمی خود را دور بریزید. می‌توانید واحدهای موجود خود را با یک ترموستات هوشمند یا یک کنترل کننده AC هوشمند که با کولرهای گازی کوچک، پنجره‌ای و قابل حمل کار می‌کند، هوشمند کنید.
هنگامی که در آب و هوای معتدل و مرطوب زندگی می‌کنید، قطعا به چیزی بیش از تنظیم دما نیاز دارید. یک ترموستات هوشمند یا یک کنترلر AC هوشمند می‌تواند به شما در حفظ سطح رطوبت ایده آل کمک کند. همچنین می‌توانید برنامه‌های روزانه یا هفتگی را از قبل تنظیم کنید که می‌توانند به شما در صرفه جویی در قبض انرژی کمک کنند.
اگر پس از یک روز کاری طولانی از آمدن به یک ویلا گرم متنفرید، باید از این لوازم هوشمند برای حل این مشکل استفاده کنید. می‌توانید AC خود را یک ساعت قبل از ورود با تلفن هوشمندتان روشن کنید یا می‌توانید یک برنامه زمان بندی یا کنترل‌های مبتنی بر مکان تنظیم کنید که این به طور خودکار در زمان مشخص شده روشن می‌شود. پس دیگر وارد ویلایی معتدل و مرطوب نخواهید شد!
2- خورشید را دنبال کنید
هنگام طراحی ویلا باید در نظر داشته باشید که خورشید از چه زوایایی به ویلا شما برخورد می‌کند. سمت شرق در صبح نور مستقیم خورشید را دریافت می‌کند. آشپزخانه شما باید در این راستا باشد زیرا می‌تواند از آفتاب اول صبح بهره‌مند شود و بعد از ظهر خنک‌تر خواهد بود. سمت غرب نور خورشید را با زاویه کمتری دریافت می‌کند و در اواسط بعد از ظهر به پنجره‌ها نفوذ می‌کند.
سمت غرب از ویلا شما برای محافظت در برابر افزایش گرما و تابش خیره کننده بیش از حد نیاز به سایه دارد. ضلع جنوبی در بخش عمده روز نور زیادی دریافت می‌کند، بنابراین از ساختن اتاق خواب در جنوب یا جنوب غربی خودداری کنید زیرا در تابستان بیش از حد گرم می‌شوند. فضاهای اصلی نشیمن مانند اتاق خواب‌ها باید در سمت شمال باشند. همچنین باید پنجره‌ها را در ضلع شمالی نصب کنید.
3- برای پنجره‌ها به سراغ شیشه یا فیلم با انحراف UV بروید
بیدار شدن با اشعه‌های ملایم خورشید از پنجره‌ها می‌تواند احساس خوبی داشته باشد. با این حال، آفتاب داغ بعد از ظهر می‌تواند دمای ویلا شما را به شدت افزایش دهد. برای مقابله با آن، می‌توانید از شیشه‌های منحرف کننده UV برای پنجره‌ها استفاده کنید که این دارای پوشش الکترونیکی کم برای جلوگیری از گرم کردن ویلا‌تان توسط خورشید است.
روکش الکترونیکی کم نور مادون قرمز و UV را منعکس می‌کند، اما اجازه می‌دهد تا طیف مرئی نور از پنجره عبور کند. می‌توانید پرده‌ها را باز کنید تا نور خورشید بدون تأثیرات منفی مانند افزایش گرما و تشعشعات مضر خورشیدی که به ویلایتان آسیب می‌زنند، وارد شود. اگر تعویض شیشه گزینه کافی نیست، می‌توانید پنجره‌های موجود خود را نیز با یک لایه محافظ UV بپوشانید. این 90 درصد نور مرئی را وارد می‌کند و نور UV را مسدود می‌کند.
4- مصالح ساختمانی را هوشمندانه انتخاب کنید
هنگام طراحی ویلا در آب و هوای معتدل و مرطوب، محافظت در برابر گرما و رطوبت باید اولویت اصلی شما برای جلوگیری از رشد کپک باشد. انتخاب مواد مناسب همه تفاوت را ایجاد می‌کند. آنها سطح راحتی را افزایش می‌دهند، بار روی وسایل خنک کننده شما را کاهش می‌دهند و به صرفه جویی در انرژی کمک می‌کنند.
هنگام طراحی ویلا، به سراغ مصالح سقفی بروید که بازتاب خورشیدی بالایی دارند تا افزایش گرما را به حداقل برسانید. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل ویلا، موانع بخار را در زیر ویلا نصب کنید. جهت پیشگیری از رطوبت زیاد و تبخیر رطوبت اضافی از روکش‌های خانگی استفاده کنید.
5- رنگ‌های روشن‌تر را انتخاب کنید
اگر در حال ساختن ویلا جدیدی هستید، آیا به این فکر می‌کنید که چگونه رنگ‌ها بر دمای ویلا شما تأثیر می‌گذارند؟ رنگ‌های تیره گرمای بیشتری جذب کرده زیرا انرژی بیشتری را از محیط جذب می‌کنند. برای اینکه ویلا خود را در گرمای سوزان خنک نگه دارید، باید به سراغ رنگ‌هایی مانند سفید، بژ، آبی کم رنگ یا صورتی بروید. این رنگ‌ها نه تنها نور را منعکس می‌کنند بلکه ویلا شما را بزرگ‌تر نیز نشان می‌دهند.
6 از گیاهان آپارتمانی جذب کننده رطوبت استفاده کنید
شاید فکر کنید که گیاهان آپارتمانی فقط رطوبت را افزایش می‌دهند. با این حال، برخی از گیاهان نیز رطوبت بیش از حد را جذب می‌کنند. گیاهانی مانند نخل، سرخس، ارکیده، زنبق صلح، رطوبت را دوست دارند و به عنوان یک رطوبت گیر طبیعی عمل می‌کنند. شاخ و برگ سبز و پرپشت آنها به دلیل جذب رطوبت از هوا معروف است. جدای از این کیفیت، گیاهان آپارتمانی به عنوان یک تصفیه کننده طبیعی هوا عمل می‌کنند و به فضای ویلا شما زیبایی نیز می‌افزایند. یک ترکیب کامل، اینطور نیست؟
7- بر روی تهویه تمرکز کنید
اگر می‌خواهید ویلایتان را به درستی خنک کنید، باید جریان هوا را در ویلا افزایش دهید. هوای کهنه و آلوده که در ویلا شما می‌چرخد، می‌تواند باعث ایجاد احساس سردی و ناراحتی در شما شود. می‌توانید فن‌هایی را در مکان‌هایی با رطوبت بالا مانند حمام، اتاق‌های لباسشویی و آشپزخانه نصب کنید.
به سراغ پنجره‌های بزرگ بروید و صبح و عصر آنها را باز کنید تا هوای تازه وارد شود. علاوه بر این، دریچه‌هایی را در اتاق زیر شیروانی خود نصب کنید تا جریان هوا به سمت بالا ایجاد شود. هوای خنک از طریق دریچه‌ها جریان می‌یابد در حالی که هوای گرمتر از ویلا شما بلند می‌شود و از دریچه‌ها خارج می‌گردد.
8- از عایق‌های مناسب آب و هوای معتدل و مرطوب استفاده کنید
نوع عایق کاری که برای ویلا خود انتخاب می‌کنید، اهمیت زیادی دارد. همه عایق‌ها برای آب و هوای گرم مناسب نیستند. به عنوان مثال، عایق سلولزی استحکام جذب رطوبت را دارد و می‌تواند منجر به رشد کپک شود. فوم فایبرگلاس برای محافظت در برابر رطوبت و آسیب کپک‌ها مناسب است.
برای به حداقل رساندن افزایش گرما، می‌توانید عایق تابشی و انعکاسی را انتخاب کنید زیرا با انعکاس گرما کار می‌کند و برای آب و هوای گرم مناسب است. بیشتر روی سقف اتاق زیر شیروانی نصب می‌شود تا انتقال حرارت از پشت بام به قسمت‌های دیگر ویلا شما کاهش یابد.
9- رطوبت گیر و فن‌های سقفی را نصب کنید
اگر به دنبال راهی مقرون به صرفه برای خنک کردن ویلا خود هستید، پنکه‌های سقفی باید اولین انتخاب شما باشند. این به افزایش گردش هوای خنک در ویلا شما کمک می‌کند. حتی می‌توانید از پنکه سقفی به همراه کولر گازی خود استفاده کنید. این نه تنها راحتی را افزایش می‌دهد، بلکه به کاهش قبض انرژی شما نیز کمک می‌کند.
سطح رطوبت بالا می‌تواند باعث ایجاد کنه‌های گرد و غبار و کپک شود. علاوه بر این، این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند آلرژی فصلی ایجاد کنند و باعث خارش، آبریزش چشم، بثورات پوستی و سایر تحریکات گردند. رطوبت گیر می‌تواند سطوح بالای رطوبت را کاهش داده و با اثرات منفی رطوبت بالا مقابله کند.
طراحی و ساخت ویلا با شرکت مهندسی پرسیاه
انتخاب شرکت مهندسی و پیمانکاری و معماران مجرب برای پیشبرد پروژه یکی از مراحل مهم در پیمانکاری ساخت ویلا در شمال و دیگر مناطق کشور است. بدون شک بهره مندی از خدمات و تجربیات یک تیم حرفه‌ای و مجرب منجر به نتایج عالی و مورد انتظار کارفرما خواهد شد.
«شرکت مهندسی معماری طرح پردازان پرسیاه» با سال‌ها تجربه در زمینه پیمانکاری و مشارکت در ساخت ویلا تنها شرکتی است که با ارائه ضمانتنامه اجرایی همه متریال مصرفی در پروژه شما را به مدت یکسال گارانتی می‌کند. ساخت ویلا، بازسازی ویلا، دکوراسیون داخلی و تجهیز مبله پروژه‌های لوکس از خدمات منحصر به فرد شرکت پرسیاه هستند.
شرکت مهندسی معماری پرسیاه در راستای اهداف سازمانی خود و برای رفاه حال کارفرمایان عزیز، اقدام به راه اندازی کمپین‌های هیجان انگیز کرده است. در این کمپین‌ها شما می‌توانید از 7 درصد تخفیف در اجرا و تا 50 درصد تخفیف طراحی در پروژه‌های خود بهره مند شوید. در نهایت، شرکت مهندسی پرسیاه با ارائه صفر تا 100 طراحی و ساخت ویلا می‌تواند پروژه مورد نظر شما را به صورت کاملاً حرفه‌ای و با قیمت مناسب به سر منزل مقصود برساند.
منبع: smarterhomes.org
