طراحی و ساخت کلبه چوبی

کلبه‌های چوبی با سبک‌های همیشگی خود همواره یکی از محبوب‌ترین مدل‌های سکونتگاه بوده‌اند. دلیل اینکه کلبه‌های چوبی حتی در عصر تکنولوژی که در آن زندگی می‌‌کنیم زیبایی و جذابیت خود را از دست نداده‌اند، به دلیل مزایای موجود مصالحی مانند چوب است. به ویژه با طراحی و ساخت کلبه چوبی در شمال کشور می‌توان یک اقامتگاه خاص و دنج را برای خود داشت. کلبه‌های چوبی که به عنوان سکونتگاه‌های جنگلی نیز مشهور هستند، هنوز هم در تمام جهان یک ترند محسوب می‌شوند و به ویژه جوانان از آنها استقبال می‌کنند. در این بررسی به طور کامل در مورد ساخت و طراحی کله چوبی صحبت می‌کنیم.

کلبه چوبی چیست؟

کلبه چوبی نوعی سازه ساخته شده از چوب است. این کلبه‌ها از کنده‌هایی ساخته می‌شوند که پوستشان کنده شده و آماده استفاده به عنوان عناصر سازه‌ای و پوشاننده کلبه هستند. کلبه‌های چوبی محبوبیت زیادی دارند، زیرا محکم، بادوام هستند و نگهداری آسان دارند. آنها همچنین شیک و منحصر به فرد هستند و می‌توان از آنها برای اهداف مختلف استفاده کرد.

کلبه‌های چوبی قابل سکونت، راحت و آرام هستند. زندگی اجدادی ما قرن‌هاست که در محیط‌های طبیعی ساخته شده است. همه چیز از آکوستیک گرفته تا بوی طبیعی چوب در کلبه باعث ایجاد فضایی بسیار گرم و راحت می‌‌شود. محیط‌های آرام استرس زندگی روزمره را کاهش می‌‌دهند و در نتیجه زندگی سالم را ترویج می‌‌کنند.

کلبه‌های چوبی در طرح‌ها و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند. کلبه‌های چوبی در نهایت زیبایی و مقاومت در برابر آب و هوا ساخته می‌شوند، اما روش‌های ساخت این سازه‌ها اغلب متفاوت هستند. کلبه‌های چوبی مدرن امروزی شامل سیستم‌های ساختمانی مختلفی هستند که اصول مهندسی را با تکنیک‌های خاص ساخت، بست و ضد آب و هوا ترکیب می‌کنند.

در ساخت این کلبه‌ها از الوارهای چوبی بریده شده براساس مشخصات مربوط به نقشه‌ها استفاده می‌شود. معمار یا طراح که نقشه‌های ساخت و ساز را ایجاد می‌‌کند، جزئیات مربوط به ساخت کلبه چوبی را طراحی می‌کنند. اتصال دهنده‌ها شامل میخ‌ها، پیچ‌ها، پین‌ها و چسب‌ها هستند که برای اتصال اعضای مختلف کلبه استفاده می‌شوند.

مزایای طراحی و ساخت کلبه چوبی

دلیل اصلی تصمیم گیری افرادی که می‌‌خواهند کلبه چوبی بسازند این است که این اقامتگاه مزایای زیادی دارد. این مزایا نه تنها حس سودآوری را برآورده می‌‌کنند، بلکه آرامش و شادی شما را نیز تضمین می‌‌نمایند. کلبه‌های چوبی سازه‌هایی هستند که تمام زیبایی‌های طبیعت را در داخل منعکس می‌‌کنند.

این سازه‌ها با ظاهر و ویژگی‌هایی که دارند زندگی را آسان‌تر می‌‌کنند و بسیار کاربردی هستند. اگرچه معمولاً از چوب کاج در ساخت کلبه‌های چوبی استفاده زیادی می‌‌شود، اما می‌‌توان از درختان راش و بلوط نیز استفاده کرد. شما می‌‌توانید این درختان را که از آنها استفاده خواهید کرد به صورت کنده‌ای و یا به صورت فرآوری شده و آماده تهیه کنید. از فواید طراحی و ساخت کلبه چوبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- کلبه‌های چوبی بسیار ساده ساخته می‌شوند

یکی از مزیت‌های کلبه‌های چوبی کوتاه بودن مراحل ساخت و نصب آنهاست. همچنین می‌‌توانید چوب آماده خریداری کنید تا تیم مهندسی به سرعت کلبه را بسازد. علاوه بر این، هزینه‌های ساخت یک کلبه چوبی تقریبا 30 درصد کمتر از هزینه‌های ساخت یک کلبه بتن مسلح است. این موضوع باعث صرفه جویی در زمان و هزینه شما می‌‌شود. همچنین نباید فراموش کرد که این کلبه‌ها را می‌‌توان تقریبا در هر مکانی ساخت.

2- کلبه‌های چوبی عمر طولانی دارند

مهمترین مزیت کلبه‌های چوبی دوام آنهاست. با توجه به ساختار مستحکم متریال چوب، شما یک عمر در این کلبه‌ها زندگی خواهید کرد. چوب باعث عایق ضربه می‌‌شود. این ماده اثر ضربات فیزیکی را نیز کاهش می‌‌دهد. چوب بار بیشتری نسبت به بتن و فولاد حمل می‌‌کند. یک کیلوگرم چوب می‌‌تواند بارهای بیشتری از یک کیلوگرم بتن و یک کیلوگرم فولاد را حمل کند و ماندگاری بالایی دارد. در صورت استفاده صحیح، الوار چوبی بسیار ماندگار خواهند بود.

3- کلبه‌های چوبی عایق هوا هستند

مزیت دیگر کلبه چوبی مربوط به عایق است. وقتی عایق کلبه را در نظر می‌‌گیریم، می‌‌بینیم که چوب به عنوان یک عایق خیلی خوب عمل می‌‌کند و در تمام فصول یک مزیت را ارائه می‌‌دهد. کلبه‌های چوبی نه تنها گرمای داخل را در خود نگه می‌دارند، بلکه به دلیل تنفس مواد طبیعی هوای خنک را در فضا ایجاد خواهند کرد.

چوب که در تابستان از عبور گرما جلوگیری می‌‌کند، در زمستان از عبور گرما از داخل به بیرون جلوگیری به عمل خواهد آورد. ثابت شده است که کلبه‌های چوبی هزینه گرمایش را سالانه 60 درصد کاهش می‌‌دهند. لازم به گفتن است که عایق صدا نیز در چنین کلبه‌هایی وجود دارد. چوب به دلیل خاصیت جذب صدا اجازه ورود صدا به فضای شما را نمی‌دهد.

4- کلبه‌های چوبی پایدار هستند

چوب تنها مصالح ساختمانی تجدیدپذیر است. عناصر حامل آسیب دیده در طول زمان می‌‌توانند بدون تخریب کامل سازه تعمیر یا حتی جایگزین شوند. یکی دیگر از مزایای کلبه‌های چوبی مقاومت آنها در برابر زلزله است. به دلیل ساختار محکم و سبک چوب، میزان خسارت این کلبه‌ها در اثر زلزله بسیار کم است. همچنین چوب نسبت به بتن و فولاد سبک است و اثر زلزله در سازه‌های سبک نسبت به ساختمان‌های سنگین کمتر خواهد بود. بر اساس گزارش تایید شده توسط موسسه زلزله نگاری ژاپن، مقاوم‌ترین سازه دنیا در برابر زلزله کلبه‌های چوبی هستند.

آیا کلبه چوبی دوام بالایی دارد؟

متأسفانه چه در کشور ما و چه در بسیاری از نقاط جهان این تصور و باور غلط وجود دارد که سازه‌های بتن آرمه بادوام‌ترین و محکم‌ترین سازه‌ها هستند. با این حال، کلبه‌های بتنی بسیار بیشتر از کلبه‌هایی که با استفاده از مصالح طبیعی ساخته شده‌اند، نیاز به نگهداری دارند و در برابر رطوبت و سایر شرایط طبیعی بسیار مقاوم‌تر هستند. فراموش نکنید که حتی کلبه‌های چوبی 800 ساله نیز امروزه به خصوص در اروپا استفاده می‌‌شوند. می‌‌توان نمونه‌هایی از کلبه‌های چوبی را دید که سال‌هاست در ایران پابرجا هستند.

شما می‌‌توانید مطمئن باشید که کلبه‌ای که از چوب با کیفیت می‌‌سازید، بسیار بیشتر از کلبه ای که از مصالح بتنی ساخته شده است، دوام خواهد آورد. به دلیل ساختار چوبی آن سبک، محکم و انعطاف پذیر است. دلیل اصلی تأثیرات مخرب زلزله بر ساختمان‌ها این است که ستون‌ها و تیرها به اندازه کافی برای حمل امواج زلزله انعطاف پذیر نیستند. کلبه‌های چوبی در برابر زلزله‌های 9 ریشتری مقاوم هستند. علاوه بر این، تلفات در زمین لرزه در زیر وزن بتن رخ می‌‌دهند. به دلیل سبکی چوب، این خطرات به حداقل می‌‌رسند.

چوب ماده‌ای منعطف است و می‌‌تواند در مسیر امواج زلزله حرکت کند، بنابراین دیوارهای چوبی بادوام‌ترین انواع دیوارها در زلزله هستند. سیستم دیواری کلبه‌های چوبی یک سیستم بنایی است که در گوشه و کنار به هم متصل می‌‌شود. با وجود این تفاوت در وزن و حجم، چوب می‌‌تواند بار بیشتری را نسبت به بتن و فولاد حمل کند. کلبه‌های چوبی چندین برابر قوی‌تر از سازه‌های بتنی و فولادی هستند. کلبه چوبی با نگهداری منظم و صحیح می‌‌تواند تا 200 سال دست نخورده باقی بماند. کلبه‌هایی هستند که هنوز 800 سال پابرجا مانده‌اند.

نحوه طراحی و ساخت کلبه چوبی

بسیاری از مردم رویای ساختن یا داشتن یک کلبه چوبی را در سر می‌‌پرورانند. صنعت ساخت کلبه چوبی در 10 سال گذشته با نرخ 15 درصد رشد داشته است. در ادامه چند مورد کلیدی وجود دارند که باید هنگام ساخت کلبه چوبی به آنها فکر کنید:

کلبه‌های چوبی معمولاً 20 تا 30 درصد بیشتر از کلبه‌های معمولی (سنگی یا آجری) هزینه دارند.
کلبه چوبی با اندازه یکسان معمولاً 30 تا 40 درصد بیشتر از یک کلبه معمولی ارزش دارد.
کلبه‌های چوبی معمولاً بسیار سریع‌تر از کلبه‌های معمولی به فروش می‌‌رسند.
ساخت کلبه‌های چوبی سخت‌تر از کلبه‌های سنتی است.

کلبه‌های چوبی را می‌توان تقریباً با هر نوع سبک طراحی و شیوه ساخت احداث کرد، اما با توجه به اینکه هزینه کلبه‌های چوبی به ‌طور قابل توجهی بیشتر از کلبه‌های ساخته شده سنتی است، درادامه چند پیشنهاد برای کاهش هزینه ارائه می‌دهیم:

ساختار چوب بیرونی را تا حد امکان مستطیل شکل نگه دارید. مانند تمام ساخت و سازها، هر گوشه اضافی به هزینه پروژه می‌‌افزاید. این امر به ویژه در مورد کلبه‌های چوبی صادق است. کلبه‌های مستطیلی ساده، T یا L شکل بهترین گزینه هستند.
فقط بخشی از کلبه خود را با چوب بسازید، مانند اتاق بزرگ یا ایوان جلو و بقیه کلبه را به روش سنتی‌تر بسازید.
برای قرار دادن تمام لوله کشی‌ها روی دیوارهای داخلی برنامه ریزی کنید.
تا حد امکان حداقل وسایل برقی را در ساختار چوب نصب کنید. یکی از راه‌های ساده برای انجام این کار، نصب جعبه‌های پلاگین در کف در مقابل دیوار است.

راه دیگر برای دستیابی به حس کلبه چوبی، ساختن یک کلبه سنگی و اضافه کردن عناصری چوبی به سازه است. این مهم می‌‌تواند تقریباً هر قسمتی از کلبه مانند نما، پله‌ها، نرده‌ها، تزئینات اطراف پنجره‌ها و درها و غیره را شامل شود. می‌‌توان احساس کلبه چوبی را بدون هزینه کامل ساخت یک کلبه چوبی ایجاد کرد.

فنآوری‌های مدرن ساخت و ساز امکان ساخت کلبه‌ها از چوب را در تمام طول سال، حتی در زمستان، فراهم می‌‌کنند. این کار را تا حد زیادی ساده می‌‌کند و زمان انتظار را کاهش می‌‌دهد، از این روی در ادامه به نحوه طراحی و ساخت کلبه چوبی اشاره می‌کنیم:

برنامه ریزی ساخت و ساز

زمانی می‌‌توان کلبه را ساخت که از قبل زمین تهیه شود؛ اما ما همیشه توصیه می‌‌کنیم، اگر هنوز تصمیمی گرفته نشده است، قبل از خرید یک قطعه زمین با شرکت مهندسی مشورت کنید. پیمانکار می‌‌تواند در مورد جوانب مثبت و منفی این گزینه صحبت کند. تمام تصمیمات اصلی دقیقاً در مرحله برنامه ریزی گرفته می‌‌شوند. بعداً ایجاد هرگونه تغییر در پروژه بسیار دشوار و گاهی غیر واقعی خواهد بود. بنابراین، حداکثر زمان را به این مرحله اختصاص دهید و کارهای زیر را برنامه ریزی کنید:

شرایط زمین و منطقه بندی (موقعیت در چنگل یا نزدیک به شهر) را بررسی کنید.
طراحی معماری کلبه چوبی، مکان و ویژگی‌های آن را تجزیه و تحلیل کنید.
لیست نیازهای خود را بر اساس خواسته‌های همه اعضای خانواده ایجاد کنید.
برای ساخت کلبه چوبی به دریافت مجوزهای ساخت از شهرداری نیاز دارید.
تصمیم گیری در مورد نحوه اجرای پروژه از جمله شرایط، تجهیزات، پیمانکاران را بررسی کنید.
بودجه اولیه و برآورد هزینه ساخت کلبه چوبی را محاسبه کنید.

سازماندهی ساخت کلبه چوبی

پس از انعقاد قرارداد و ثبت مجوزها می‌‌توانید کار را شروع کنید. اگر فقط با یک پیمانکار به صورت مستقیم کار کنید، انجام کار طراحی و ساخت کلبه چوبی می‌تواند راحت‌تر و سریع‌تر انجام شود. در این مورد، خود پیمانکار علاقه مند است که دقیقاً ضرب الاجل‌ها را رعایت کند و خطرات خود را به حداقل برساند. در صورت دخالت مستقل پیمانکاران شخص ثالث، هر یک از آنها زمانی شروع به کار می‌‌کنند که مرحله قبلی ساخت و ساز تکمیل شده باشد و اگر با تاخیر تکمیل شود به احتمال زیاد بقیه مهلت‌ها به تعویق خواهند افتاد.

اگر با پیمانکاران مختلفی کار می‌کنید، حتماً حوزه‌های مسئولیت آنها را محدود و اصلاح کنید و در هر قرارداد شرایط، بودجه و سایر موارد (مثلا تامین تجهیزات تخصصی یا هر نوع مصالح ساختمانی) را ذکر کنید. در غیر این صورت، شما در معرض خطر افزایش شدید هزینه‌های خود، اعم از مالی و زمانی هستید و این یک غافلگیری ناخوشایند خواهد بود.

کنترل مدیریت پروژه کلبه سازی

برای اینکه فرآیند ساخت و ساز به خوبی پیش برود، کنترل دقیق هر مرحله از زمان ورود کارگران به سایت ضروری است. تدارکات، ورود تجهیزات و تامین مصالح باید از قبل اندیشیده شوند. به عنوان مثال، ابتدا عملیات خاکی (تسطیح زمین و سایر موارد) و سپس فونداسیون ساخته می‌شود.

مدیر پروژه که همان شرکت مهندسی است، باید همه چیز را کنترل کند. اسکان کارگران، ذخیره سازی مناسب مصالح ساختمانی، تمیز کردن تاسیسات و حذف زباله‌های ساختمانی، اقدامات ایمنی، تجهیزات لازم و غیره باید توسط پیمانکار به درستی انجام شوند. به طور کلی، کلبه چوبی رویایی تنها با انجام مراحل ساخت به شرح زیر میسر می‌شود:

کارهای خاکی
ساخت فونداسیون
ساخت اسکلت
ساخت سقف
ساخت دیوارهای بیرونی و داخلی
نصب پنجره‌ها و درها
تاسیسات (آب، فاضلاب، گرمایش، سیستم‌های تامین برق)
تزئینات داخلی
محوطه سازی
تجهیز مبله